cursus
Onbekende landgoederen & datsja’s van schrijvers en dichters
Sinds de val van de Sovjet Unie komen literaire landgoederen en datsja’s, die zich vaak buiten de grote steden Moskou en St Petersburg bevinden, binnen het vizier van buitenlandse toeristen die het Russische platteland willen verkennen. Deze landgoederen en datsja’s van Russische schrijvers zoals Poesjkin, Tolstoj, Tsjechov of Nabokov spelen in Rusland een prominente rol. De huizen bewaren het culturele erfgoed door kennis door te geven aan jongere generaties. Zo is bijvoorbeeld het landgoed Boldino van de dichter Poesjkin (op drie 3 uur rijden van de stad Nizjnyj Novgorod aan de Wolga) een populaire bestemming voor schoolreisjes. Westerse toeristen hebben er echter geen weet van dat er buiten de grote steden juweeltjes van landhuizen te vinden zijn met een mooi (soms houten) landhuis omringd door een goed onderhouden tuin.
In deze colleges maken we een virtuele reis langs enkele onbekende 19e-eeuwse landgoederen en literaire datsja’s. Daarbij zal natuurlijk aandacht zijn voor het huis zelf, voor het leven en werk van de schrijvers die er geboren waren of er in de zomer verbleven. Maar het is ook leuk om aandacht te hebben voor het huis als literair thema. Immers de huizen en de plekken zelf komen in het werk van de grote Russen voor. Denk bijvoorbeeld aan Oblomov, die droomt over het landgoed uit zijn kinderjaren. Of aan de personages van Tsjechov die op een landgoed ‘vastzitten’, over grote idealen spreken maar tot niets komen. Aan de hand van een selectie van fragmenten maken we zo een reis langs verschillende huizen en datsja’s én ook een reis door de Russische literatuur.
Doel
De cursus bestaat uit vijf colleges. Op elk college staat een literair landgoed of een literaire datsja en een of meerdere schrijvers centraal. We gaan in op het huis zelf, op het leven en het werk van de schrijver die er woonde of geboren is. Er is aandacht voor de culturele betekenis van het huis of datsja in het hedendaagse Rusland. We zullen ook bespreken wat het verschil is tussen een landgoed en een datsja. Wie leven er op een Russisch landgoed? Wat is de geschiedenis en herkomst van het verschijnsel ‘datsja’?
We lezen en bespreken een selectie van gedichten en van fragmenten uit verschillende verhalen en romans van schrijvers en dichters zoals Poesjkin, Gontsjarov, Lermontov, Tjoettsjev, Nabokov, Tsvetajeva en Okoedzjava. Ik heb in 2014 eerder een soortgelijke cursus gegeven, deze cursus v2.0 heeft geen of weinig overlap. U kunt deze cursus zien als een vervolg. Hebt u de eerdere cursus niet gevolgd, dan is dat geen probleem. Voorkennis is niet nodig.
Werkwijze
U leest ter voorbereiding op een college enkele (beperkte) fragmenten uit de te bespreken literaire werken. Als hulp krijgt u daarvoor een leesopdracht van mij. Tijdens elk college bied ik u achtergrondinformatie over de culturele context, de geschiedenis van het landgoed of de datsja, de schrijvers of dichters, het gelezen werk, en ik stimuleer u om leeservaringen met elkaar uit te wisselen.
