cursus
Met literatuur als reisgids
Oekraïne is qua grootte van het land en qua omvang van de bevolking goed vergelijkbaar met Frankrijk. Over Frankrijk weten we veel, maar Oekraïne is nog een grote onbekende. Het land heeft veel interessants te bieden: een indrukwekkende geschiedenis met bloedige conflicten die gruwelijk en prachtig zijn gememoreerd door dichters en schrijvers.
Beelden van Oekraïne via de literatuur
We bezoeken enkele regio’s aan de hand van gedichten, verhalen en romans. Via het werk van een aantal Oekraïense en Russische schrijvers en dichters komt u meer te weten over de geschiedenis én de plekken waar een verhaal of een gedicht zich afspeelt. U leert zo ook meer over de achtergronden van de oorlog die Oekraïne nu teistert. Want er zijn veel parallellen met vroegere conflicten. De imperialistische en koloniale veroveringsdrift van Russische heersers uit diverse perioden speelt daarbij een rol. We maken door het werk van de dichter Poesjkin kennis met de controversiële 18e eeuwse kozakkenhoofdman Mazepa. Hij droomde van een vrij Oekraïne en hielp daarom de Zweden tegen de Russen tijdens de veldslag bij het stadje Poltava. Via de vroege verhalen van Gogol maken we kennis met het kluchtige, dorpse leven op 19e eeuwse Oekraïense boerenhoeven. Door Isaac Babel leren we over de gruweldaden van bolsjewieken in de arme landstreek Wolynië vlak bij Polen.
Ook maken we kennis met de familie Toerbin in de sprookjesachtige hoofdstad Kyjiv, die wordt geportretteerd in een roman van de schrijver Boelgakov. Hij beschrijft hoe deze Russische aristocratische familie overleeft tijdens de bloedige jaren 1918-1920. De stad wordt wisselend belegerd door de Duitsers, de Bolsjewieken én door het Oekraïense nationalistische boerenleger onder leiding van de wrede Petljoera.
De zeer populaire cultschrijver Serhiy Zjadan en de Nederlandse-schrijfster-met-Oekraïense-wortels Lisa Weeda schrijven over het omstreden oostelijke Donbas-gebied. Bij Zjadan een ruig gebied vol maffiatypes, corrupte oliebaronnen, morsige mijnbouwwerkers, zuipende tankstation-medewerkers en verlepte, sensuele zigeunerinnen. Ze weten zich op de een of andere manier staande te houden in een door God en alleman verlaten woestenij. Bij Weeda is de Donbas de regio waar haar oma vandaan komt. Lisa Weeda vertelt prachtig over hoe de politieke acties van meerdere Russische regimes (o.l.v. Lenin, Stalin, Poetin) een fatale rol voor haar Oekraïense familieleden speelden..
Doel
In deze cursus leert u enkele regio’s van Oekraïne beter kennen doordat we aan de hand van literatuur een virtuele reis door het land maken. Uit de literatuur komt een veelgelaagd beeld van Oekraïne en Oekraïners naar voren. U maakt kennis met het werk van zo’n zes schrijvers en dichters.
Opbouw
De cursus bestaat uit vier bijeenkomsten die elk gewijd zijn aan een regio en het werk van een of twee schrijvers of dichters.
Werkwijze
U krijgt een selectie van fragmenten uit het werk van Poesjkin, Gogol, Babel, Boelgakov, Zjadan en Weeda. Tijdens elk college bied ik u achtergrondinformatie, we lezen fragmenten en we bespreken de betekenis en de historische achtergronden van de gelezen fragmenten met elkaar.
